солонгос хэлний XИЧЭЭЛ №1 Хос гийгүүлэгч ㄲ ㄸ ㅃ ㅆ ㅉ

Хос гийгүүлэгч ㄲ ㄸ ㅃ ㅆ ㅉ

            Солонгос хэлний цагаан толгойд үндсэн гийгүүлэгчээс гадна  дээрх 5 гийгүүлэгч байдаг бөгөөд эдгээр гийгүүлэгчийг хос гийгүүлэгч гэж нэрлэдэг.

Уг гийгүүлэгчид нь хатуу дуудагдана.

Дараах байдлаар эгшигтэй амилдаг.

까 꺄 꺼 껴 꼬 꾜 꾸 뀨 끄 끼                       까치, 꼬마, 꼬리, 끄다, 토끼, 까마귀,끼리

따 땨 떠 뗘 또 뚀 뚜 뜌 뜨 띠                       또, 또래, 뜨다, 머리띠, 따르다, 따라하다

빠 뺘 뻐 뼈 뽀 뾰 뿌 쀼 쁘 삐                       뿌리, 삐다, 아빠, 오빠, 빠르다, 뻐꾸기

싸 쌰 써 쎠 쏘 쑈 쑤 쓔 쓰 씨                       싸다, 쓰다, 아가씨, 아저씨, 싸우다, 쏘다

짜 쨔 쩌 쪄 쪼 쬬 쭈 쮸 쯔 찌                       기짜, 버찌, 짜다, 짜리, 찌개, 찌다, 찌꺼기

Жишээ нь: 까치 ( гачи )        또 ( ду)             뿌리 ( бүри)                          싸다 ( ссада )

짜다( жада ) гэх буюу уг хос гийгүүлэгчийг дуудахдаа өргөлт авч, хатуугаар дууддаг. Ялангуяа ㅆ хос гийгүүлэгчийг дуудахдаа сайн сийгүүлж дуудах хэрэгтэй.

Дэвсгэр үсэг 받침

            Солонгос цагаан толгойн бүх гийгүүлэгч үсэг үеийн эцэст орж болох боловчь авиа гаргаж чаддаг нь дараахь 7 гийгүүлэгч болно. Үүнд: ㄱ, ㄴ, ㄷ, ㄹ, ㅁ, ㅂ, ㅇ болно. Бусад гийгүүлэгчид нь энэ долоогийн аль нэгээр хүснэгтэд үзүүлсэний дагуу дуудагдах юм.

Үеийн төгсгөлд орох гийгүүлэгч	Монгол дуудлага
ㄱ, ㅋ, ㄲ	Г
ㄴ	Н – хэлний үзүүрийн
ㄷ,ㅅ, ㅆ, ㅈ, ㅊ, ㅌ, ㅎ	Д
ㄹ	Л
ㅁ	М
ㅂ,ㅍ	Б
ㅇ	Н – хэлний угийн буюу хоолойн

ㄹ гийгүүлэгч дэвсгэр үсэг болох үедээ монгол хэлний Л авиа шиг дуудагдажь араас нь эгшиг залгагдсан тохиолдолд өөрийн үндсэн дуудлагаар дуудагдана.
Мөн давхар ㄹㄹ гийгүүлэгч орсон тохиолдолд уг гийгүүлэгчид хоюулаа ЛЛ дуудлагаар дуудагдана.

Жишээ нь: 달력  ( таллёг)

ㄱ: 약, 책, 가곡, 가족, 대학, 미국, 저녁, 부엌, 밖

ㄴ: 눈, 돈, 산, 사진, 언니, 친구, 도서관, 자전거

ㄷ: 곧, 맛, 멋, 옷, 붓, 거짓,  낮, 낯, 꽃, 밭

ㄹ: 길, 말, 쌀, 가을, 교실, 달력, 서울, 일본, 불고기

ㅁ: 봄, 감기, 그림, 김치, 사람, 서점, 이름, 인삼, 점심

ㅂ: 납, 집, 입, 컵, 아홉, 일곱, 앞 옆, 숲

ㅇ: 강, 빵, 방, 공장, 고향, 냉면, 동생, 선생님, 운동장

Давхар дэвсгэр үсэг 겹받침

            Үеийн эцэст давхар дэвсгэр үсэг орж болох ба эхний гийгүүлэгчийг дуудах тохиолдол, эцсийн гийгүүлэгчийг дуудах тохиолдол, эсвэл хоёр гийгүүлэгчийг хамтад нь дуудах тохиолдол байж болно.

            Эхний гийгүүлэгчийг дуудах тохиолдол: ㄳ, ㄵ, ㄶ, ㄼ, ㄾ, ㅄ

삯 [삭]             앉다 [ 안따 ]          여닯 [ 여덜]                몫 [ 목]                값 [ 갑 ]

Эцсийн гийгүүлэгчийг дуудах тохиолдол: ㄺ, ㄻ, ㄿ

흙 [ 흑 ]           젊다 [ 점따 ]               닭 [ 닥 ]           삶다 [ 삼따 ]               읊다 [ 읍따 ]

Хоёр гийгүүлэгчийг хамт дуудах тохиолдол: ㄼ, ㄺ

밟다 [ 밟따 ]               넓다 [ 넓따 ]               맑다 [ 맑따 ]

Авиа зүйн үндсэн дүрэм

1, Дэвсгэр үсгийн дараа эгшгээр эхэлсэн үе орвол дэвсгэр үсэг дарааийн үерүү шилжиж дуудагдана.

            Жишээ нь: 목요일 [ 모교일 ]           학원 [ 하권 ]               닫아요 [ 다다요 ]

음악 [ 으막 ]               옷을 [ 오슬 ]               꽃은 [ 꼬츤 ]              

                                   

                                    밭으로 [ 바트로 ]       높아요 [ 노파요 ]       부엌에 [ 부어케  ]

Мөн үеийн эцэст орсон давхар гийгүүлэгчийн араас эгшгээр эхэлсэн үе  ийрвэл эцсийн гийгүүлэгч уг эгшигтэй үе рүү шилжиж дуудагдана.

앉아서 [ 안자서 ]       읽으면 [ 일그면 ]       삶아서 [ 살마서 ]       읽어요 [ 일거요 ]

밟으니까 [ 발브니까 ]           값이 [ 갑시 ]               없어요 [ 업서요 ] 늙으면 [ 늘그면]

2. ㅎ гийгүүлэгчийн араас эгшиг орвол ㅎ гийгүүлэгч дуудагдахгүй.

Жишээ нь: 좋아요 [ 조아요]            놓으세요 [ 노으세요 ]           많이 [ 마니]

싫으면 [ 실으면 ] [ 시르면]              괜찮으면 [ 괜찬으면 ] [ 괜차느면]

열심히 [ 열시미 ]                   우연히 [ 우여니 ]

3. ㅎ гийгүүлэгчийн урд юмуу ард ㄱ, ㄷ, ㅂ, ㅈ гийгүүлэгч орсон бол:

ㅎ + ㄱ, ㄷ, ㅂ, ㅈ                  ㅋ, ㅌ, ㅍ, ㅊ болон хувирна.

Жишээ нь: 넣다  - 너타,        많지 않다 – 만치 안타,         백화점 – 배콰점

                        밟히다 – 발피다,       놓다 – 노타

4. ㅌ гийгүүлэгчийн араас ㅣ эгшиг орвол ㅌ гийгүүлэгч ㅊ  болон хувирна.

Жишээ нь: 같이 – 가치

5. ㅂ гийгүүлэгчийн урд юмуу ард  ㄴ гийгүүлэгч орволㅂгийгүүлэгч зөөлөрч  ㅁболно.

Жишээ нь: 습니다 – 슴니다                         입니다 – 임니다.